Anna Tzioti 
Anna Tzioti Όταν πριν 2500 χρόνια το έγραφε ο Πίνδαρος, σίγουρα δεν είχε στο μυαλό του ότι το δικό του “ARISTON MEN HYDOR” – σε ολόσωστα greeklish – η Ευρωπαϊκή Ένωση για Πόρους Νερού θα το είχε σαν τίτλο συνεδρίου και επιστημονικών δημοσιεύσεων για εξοικονόμηση και ανεύρεση πόρων νερού με Τεχνητή Νοημοσύνη και τεχνικές δυνατότητες του 2025.
Εξάλλου, τότε απλά ο Πίνδαρος είχε κατανοήσει και εξυμνούσε την αξία των νερών της Θήβας.
“Σκιάς Όναρ Άνθρωπος” στην Θήβα του σήμερα ως προς τα νερά του Δήμου (και όχι μόνο).
Πολύ σωστά, δεκαετίες πριν, ο τότε Δήμος της Θήβας αποφάσισε και έβαλε τον Πίνδαρο ανάμεσα στον Επαμεινώνδα και Πελοπίδα, σε δρόμο ίσο και παράλληλο με αυτούς. Και αργότερα έβαλε και την προτομή του εκεί.
Κι αν είχατε γεννηθεί μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’60, θα θυμόσαστε την Πινδάρου να είναι μονόδρομος της Παλαιάς Εθνικής Οδού με σχετικά λιγοστή κίνηση, την πιάτσα με τα πολύχρωμα αμερικάνικα ταξί – που τώρα μόνο στην Κούβα τα βλέπεις – τα παλιά κλασσικά σπίτια που στο ισόγειο είχαν αρχίσει να γίνονται μαγαζιά, τους χειμωνιάτικους κατακόκκινους πυράκανθους και το αυγουστιάτικο παζάρι από το Δημαρχείο μέχρι και το παλιό Μουσείο. Πριν καν αποκαλυφθεί η Καδμεία.
Σχεδόν καθημερινά τώρα και πάντοτε, οι Θηβαίοι διασχίζουν κάθετα ή κατά μήκος την Πινδάρου.
Αλλά ας θυμηθούμε: τι πραγματικά ξέρουμε για αυτόν τον λυρικό και ποιητικά μεγαλοφυή Πίνδαρο της Θήβας;
Και κυρίως αυτά που ποτέ δεν μάθαμε…
Ποιος ήταν ο άνθρωπος Πίνδαρος;
Έζησε κοντά 80 χρόνια (522–448 π.Χ). Τουλάχιστον 50 από αυτά έγραφε.
Αριστοκράτης από τη γέννησή του, πάντα και μέχρι τέλους του καμάρωνε γι’ αυτό στους συγχρόνους του.
Από Πυρρί φυσικά, που τότε λεγόταν εκεί παραδίπλα τόπος Κυνός Κεφαλές.
Η οικογένειά του αναζητούσε την προγονική της κληρονομιά να φθάνει μέχρι τις μέρες του ιδρυτή Κάδμου.
Από νέος φάνηκε τι θα γινόταν, αφού – τάχα – καθώς κυνηγούσε στον Ελικώνα, κουράστηκε κι έπεσε να κοιμηθεί. Εκεί που κοιμόταν, ένα μελίσσι κάθισε στο στόμα του κι έφτιαξε κηρήθρα – ένδειξη πως απ’ το στόμα του θα ρέει λόγος μελίρρυτος.
Πήρε τα πρώτα ποιητικά μαθήματα από τον θείο του Σκοπελίνο. Μέχρι τα 20 του έζησε στη Θήβα και μετά έφυγε για Αθήνα, όπου πήρε την κύρια εκπαίδευσή του.
Στην πόλη με την οποία συνδέθηκε πολύ στενά, μολονότι οι σχέσεις των Αθηναίων με τους Θηβαίους δεν ήταν πάντα ιδανικές.
Όταν στάλθηκε στην Αθήνα σε νεανική ηλικία, απέκτησε μουσική μόρφωση και συνδέθηκε με την παλαιά αριστοκρατία της πόλης, που εξακολουθούσε να κυριαρχεί στον πολιτικό στίβο.
Ταξίδεψε για “επαγγελματικές δουλειές” σε Σικελία, Πελοπόννησο, Αίγινα, Θεσσαλία, Μακεδονία και αλλού.
Σχέσεις επεδίωκε και είχε πάντοτε πολλές με αριστοκρατικά γένη, ισχυρούς και πλούσιους, εξυμνώντας με λυρισμό τη φυσική ρώμη και τα χαρίσματα όσων τον καλούσαν να τους υμνήσει με τον ποιητικό του λόγο.
Πάντοτε όμως με αδρή πληρωμή. Ίσως ήταν και από τους πρώτους που απαίτησαν αμοιβή για πνευματική ιδιοκτησία.
Έγραψε πολλά.
Και κυρίως ό,τι διατηρήθηκε από αυτόν είναι οι λεγόμενοι επινίκιοι ύμνοι – ποιήματα γραμμένα προς τιμήν ατόμων που νίκησαν σε αγώνες: Ολυμπιακούς, Πύθια, Ίσθμια, Νέμεα. Πάντοτε επωνύμως, με μνεία της νίκης, των προγόνων, της γενιάς και των θεών.
Η σύνθεση των ποιημάτων του δεν υπακούει σε αυστηρή λογική – ούτε ενδιαφέρει να έχει αρχή, μέση και τέλος.
Αυτό που κυριαρχεί είναι ο ήχος, η μουσικότητα, η ένταση και το συναίσθημα.
Και το μεγαλείο της ανθρώπινης πράξης και φύσης.
Μιλούσε πολύ για τους θεούς – αλλά όχι σαν ιερέας, μάλλον σαν φιλόσοφος:
“Ο Θεός δημιουργεί, κι εμείς οι άνθρωποι ονειρευόμαστε σαν σκιές” λέει.
Στην πιο γνωστή του φράση:
“Γένοι’ οἷος ἐσσὶ μαθών.”
Δηλαδή: Γίνε αυτός που είσαι, αφού πρώτα μάθεις ποιος είσαι.
Σήμερα το οικειοποιούνται από παντού – κι ας μην έχουν ιδέα ότι το έγραψε ο Πίνδαρος 25 αιώνες πριν.
Ο Πίνδαρος ήταν περήφανος Θηβαίος.
Όχι μόνο γιατί το έλεγε, αλλά και γιατί δεν εγκατέλειψε ποτέ τη Θήβα του, μολονότι μπορούσε να πάει να μείνει μόνιμα όπου ήθελε – όπως στην Αθήνα ή στη Σικελία.
Πέθανε μάλλον στην Αργολίδα. Όμως είχε ζητήσει να τον θάψουν στη Θήβα.
Και έτσι έγινε.
Και το σπίτι του στην Καδμεία διατηρήθηκε για αιώνες σαν “μνημείο μεγάλου ανδρός”.
Το επισκέφθηκε ο ίδιος ο Μέγας Αλέξανδρος – γιατί όταν κατέστρεψε τη Θήβα, ήταν το μόνο σπίτι που σεβάστηκε και δεν γκρέμισε, λόγω θαυμασμού του για τον Πίνδαρο.
Thiva Old Photography (fotothiva.com) Θήβα Παλιές Φωτογραφίες
Hiron Kentavros
